Nizina Indusu

Nizina Indusu – dolina położona w południowej Azji, między Wyżyną Beludżystanu dodatkowo Wyżyną Dekanu.

Nizina Indusu leży w zachodniej części Niziny Hindustańskiej, w Pakistanie i Indiach, nad Morzem Arabskim. Ograniczona od zachodu pasmami górskimi Wyżyny Irańskiej, od północy Himalajami, od wschodu Wyżyną Dekan. Stanowi zapadlisko tektoniczne, wypełnione osadami morskimi i nanosami rzecznymi (piaski, muły, iły) Indusu i jego dopływów (głów

Sieć rzeczna rzadka, główna rzeka Indus. Liczne obszary bezodpływowe z okresowymi rzekami i jeziorami. Sumy opadów wahają się pomiędzy 50 mm w zimie oraz 350 mm do 600 mm w lecie. Temperatura w lecie to ok. 20-30 °C, a w zimie ok. 10-20 °C.

W nizinie tej znajdują się przede wszystkim żyzne, napływowe gleby wytworzone z osadów (namułów) rzecznych, zbudowane z warstw odpowiadających kolejnym wylewom rzek (mady rzeczne wokół samej rzeki Indus).

Okres wegetacji roślin trwa tutaj od trzech do pięciu miesięcy, co sprzyja rolnictwu. Pomimo tego, że po obu stronach Indu znajdują się poligony nuklearne, a zanieczyszczenie wody osiąga wysoki stopień, znajduje się tutaj wiele upraw, wśród których dominuje pszenica, ale spotkać także możemy małe uprawy ryżu, bawełny, trzciny cukrowej, palmy daktylowej, owoców i warzyw. Hoduje się przede wszystkim bydło oraz wielbłądy, ale także trzodę chlewną, kozy oraz owce. Ogólne warunki klimatyczno-glebowe uznaje się za słabe. Rzeka Indus powoduje czasami katastrofalne powodzie.

Nizina Indusu ma przede wszystkim charakter rolniczy. Nie jest to obszar wielkich upraw, ale na pewno jest wystarczający dla potrzeb ludów zamieszkujących pobliskie terytoria. Dzięki równinnemu ukształtowaniu terenu, które pozwala na używanie maszyn rolniczych, bliskości wody, żyzności gleb, Nizina Indu uznawana jest za najżyźniejszy obszar Pakistanu.

Zamieszki we Francji (2005)

Zdaniem krytyków francuskiego rządu pośrednią przyczyną wystąpień była działalność polityczna imigracyjna państwa, która aż do dzień dzisiejszy powoduje marginalizacja imigrantów ze społeczeństwa, dyskryminację, niedostatek perspektyw, biedę dodatkowo bezrobocie. Istotny autorytet miały podobnie jak negatywne nastroje między społeczności imigranckiej podgrzewane na krzyż środowiska radykalne nawołujące aż do walki spośród władzą dodatkowo cywilizacją europejską. Hasła takie trafiały na adaptujący się niwa w szczególności między wykorzenionych potomków imigrantów, urodzonych we Francji, wychowanych w muzułmańskiej kulturze dzięki swoje rodziny, aliści nieidentyfikujących się spośród nią, i naraz w niewystarczającym stopniu zintegrowanych spośród otaczającym ich społeczeństwem francuskim.

Ferment rozpoczęły się 27 października. Początkowo zamieszki te nazywane były "powstaniem paryskim" lub "powstaniem miejskim" – zaczęli się do nich przyłączać także biali mieszkańcy ubogich dzielnic podparyskich. Po kilku dniach wystąpienia te zaczęły być nazywane "powstaniem francuskim", ponieważ zamieszki wybuchły również w innych miastach francuskich; Nantes, Rennes, Rouen, Lille, Tuluzie i Lyonie. W efekcie zamieszek podpalonych zostało tysiące samochodów, w płomieniach stanęło kilka szkół, poczta, centrum handlowe, przedszkole i ośrodek sportowy. W akcji mającej na celu przywrócenie porządku udział wzięło kilka tysięcy funkcjonariuszy policji, którzy dysponowali samochodami, motocyklami i śmigłowcami. Z dnia na dzień liczba zatrzymanych przez policję powiększała się.

W sobotę 5 listopada rodzice chłopców, którzy zginęli porażeni prądem, a także rodzice ich kolegi (Muhittin Altun), który został poparzony, jednak przeżył i podniósł alarm – wystosowali apel o spokój. Apel jednak nie dał efektów, nie zaprzestano zamieszek i aktów wandalizmu.

Kalendarium zamieszek

• 1 listopada 2005

Zamieszki ogarnęły podparyskie miejscowości Sevran i Aulnay-sous-Bois. Spalonych zostało 10 samochodów. Wieczorem zatrzymano 12 osób.

• 2 listopada 2005

Początek zamieszek w podparyskich miejscowościa

• 3 listopada 2005

Według Agencji Reuters, podpalonych zostało co najmniej 40 samochodów, dwa autobusy, dwie szkoły, poczta i centrum handlowe zostały zdemolowane. Do ulicznych walk między chuliganami a policją doszło w Saint-Denis. Demonstranci na kilka godzin zablokowali komendę policji w Aulnay-sous-Bois.

• 4 listopada 2005

Podpalonych zostało ponad 520 samochodów i 27 autobusów w Trappes. Wieczorem wstrzymano 21 kursów autobusów i tramwajów w Paryżu. Do zamieszek doszło również w Dijon.

• 5 listopada 2005

Podczas nocnych zamieszek podpalonych zostało blisko 900 samochodów, a policja zatrzymała ponad 250 osób. Francuscy chuligani podpalili też dwa magazyny z odzieżą i salon samochodów. Do incydentów doszło też w Tuluzie, Nicei, Rennes i Lille. Francuska lewica złożyła wniosek o odwołanie ministra spraw wewnętrznych Nicolasa Sarkozy’ego.

• 6 listopada 2005

Zamieszki dotarły do centrum Paryża, gdzie spalono 22 auta. Ogólnie spalonych zostało ponad 1 300 samochodów, zatrzymano 312 osób. Zniszczone zostały dwie szkoły oraz kilka restauracji.

• 7 listopada 2005

Zamieszki ogarnęły już ponad 300 miast we Francji. Po raz pierwszy zaatakowano i spalono dwa kościoły, rannych zostało 34 policjantów. Spalony został również polski autokar podróżny. Zmarła również pierwsza ofiara wystąpień we Francji, 61-letni mężczyzna, ranny w czasie piątkowych zamieszek w Paryżu. Wszelką przemoc potępili francuscy przywódcy muzułmańscy. Zniszczonych i spalonych zostało ponad 1 400 samochodów, policja zatrzymała 395 osób.

• 8 listopada 2005

Władze francuskie wprowadziły godzinę policyjną w mieście Amiens. Poprzednio korzystano we Francji z tego prawa w 1955, gdy wprowadzono stan wyjątkowy w trakcie wojny algierskiej. 12. nocy zamieszek spłonęły 1173 samochody, a policja zatrzymała 330 osób.

Skutki zamieszek

• 8.973 zniszczonych samochodów
• 200 milionów Euro strat spowodowanych zniszczeniami
• 2.888 aresztowanych
• 126 rannych (policjantów i strażaków)
• 2 ofiary śmiertelne (Jean-Jacques Le Chenadec i Salah Gaham)

Desmond Harrington

”’Desmond Harrington ”’ (ur. 19 października 1976 roku w Savannah w stanie Georgia) – amerykański aktor filmowy i telewizyjny.

Biogram

Urodzony w Savannah w stanie Georgia, w wieku trzech lat razem z rodzicami przeniósł się na Bronx w Nowym Jorku. Uczęszczał do szkoły Jesuit High School. Mając problemy z nauką, porzucił ją na etapie szkoły średniej. Dostał się do jednego z college’ów na Manhattanie, jednak po sześciu tygodniach został wyrzucony z uczelni. Z poczuciem braku ukierunkowania, chwytał się różnych zajęć – był między innym specjalistą od architektury krajobrazu oraz pracował w firmie maklerskiej. W międzyczasie rozpoczął pobierać lekcje aktorstwa.

Kariera

Debiut filmowy Desmonda to ekranizacja losów Joanny d’Arc, autorstwa Luca Bessona (1999). W tym historycznym filmie Desmond pojawił się u boku Dustina Hoffmana, Milli Jovovich i Faye Dunaway. W 2001 roku wystąpił w brytyjsko–amerykańskiej koprodukcji Bunkier (The Hole), gdzie towarzyszył znanej z American Beauty (1999) aktorce Thorze Birch, Keirze Knightley, Laurence’owi Foksowi i Embeth Davidtz. W 2002 roku zagrał jedną z pierwszoplanowych ról w dreszczowcu Steve’a Becka Statek widmo (Ghost Ship), produkowanym przez Roberta Zemeckisa. Znalazł się też na mało przychylnej liście najbardziej sepleniących aktorów, organizowanej przez telewizyjną stację E!. Rok później pojawił się w komediowym filmie grozy Obiekt pożądania (Love Object) jako niezrównoważony samotnik Kenneth Winslow. Za rolę w tej produkcji został wyróżniony nagrodą dla najlepszego aktora na Malaga International Week of Fantastic Cinema. Niedługo potem wystąpił w wyświetlanym w Polsce jako Zły skręt horrorze Drodze bez powrotu (Wrong Turn, 2003); przez wielu fanów film uznawany jest za najistotniejszy w karierze Harringtona. W 2006 roku aktor pojawił się w serialu stacji ABC Klan Walkerów (Sons & Daughters; drugie serialowe doświadczenie Desmonda, po wyprodukowanym przez Stevena Spielberga Taken) oraz w niezależnej komedii Szampańskie życie (Bottoms Up). W drugiej połowie roku 2008 jako Joey Quinn pojawił się w dziewięciu odcinkach trzeciego sezonu popularnego serialu stacji Showtime Dexter.

Życie prywatne

Obecnie mieszka w Los Angeles w stanie Kalifornia, ze swoim psem Ettą.

Filmografia

• Not Since You (2009) − Sam
• Life Is Hot in Cracktown (2009) – Benny
• Plotkara (2008−nadal, Gossip Girl) – Jack Bass
• Dexter (2008−nadal) – detektyw Joey Quinn
• TiMER (2008) – Dan
• The Hill (2008) – Sam
• Exit Speed (2008) – Sam Cutter
• Wołanie o pomoc (2007, Rescue Me) – Troy
• Fort Pit (2007) – Mike Sokeletski
• Uprowadzeni (2006, Kidnapped) – Kenneth Cantrell
• Prawo i porząd
• Taphephobia (2006) – Mike Hollister
• Klan Walkerów (2006–2007, Sons & Daughters) – Wylie Blake
• Szampańskie życie (2006, Bottoms Up) – Rusty
• Trzeci kierunek (2004, 3-Way) – Ralph Hagen
• Obława (2003–2004, Dragnet) – detektyw Jimmy McCarron
• Droga bez powrotu (2003, Wrong Turn) – Chris Flynn
• Obiekt pożądania (2003, Love Object) – Kenneth Winslow
• Byliśmy żołnierzami (2002, We Were Soldiers) – Bill Beck
• Life Makes Sense If You’re Famous (2002) – Jay
• Statek widmo (2002, Ghost Ship) – Jack Ferriman
• Wybrańcy obcych (2002, Taken) – dorosły Jesse Keys
• Chłopaki mojego życia (2001, Riding In Cars With Boys) – Bobby
• Mój pierwszy książę (2001, My First Mister) – Randy Harris Jr.
• Bunkier (2001, The Hole) – Mike Steel
• Drop Back Ten (2000) – Spanks Voley
• Massholes (2000) – ?
• Ryzyko (2000, Boiler Room) – Marlin Trainee
• Joanna d’Arc (1999, Messeng

Osiedle Walentego Roździeńskiego

Osiedle Walentego Roździeńskiego (nazywane potocznie Os. Gwiazdy) – osiedle w Katowicach przy Alei Roździeńskiego, wybudowane w latach 1970−1978 na terenach należących wcześniej do kopalni „Katowice”. Składa się ono z siedmiu wieżowców mieszkalnych, zwanych Gwiazdami, gdyż podstawą budynków jest gwiazda ośmioramienna. Gwiazdy są drugimi najwyższymi (po „Kukurydzach”) budynkami mieszkalnymi w Katowicach. Do osiedla Walentego Roździeńskiego należą również bloki mieszkalne przy ul. Uniwersyteckiej o numerach 25 oraz 27 – tzw. „Dolarowce”. Udział powierzchni zabudowanej w powierzchni terenu osiedla wynosi 12%, wskaźnik intensywności zabudowy (netto) – 1.96 WIZ, średnia ważona liczby kondygnacji dla osiedla to 16.3.

Konstrukcja

Każdy z siedmiu wieżowców ma takie same paramet

• Wysokość: 81 metrów
• Liczba kondygnac
• Powierzchn
• Kubatu
• Liczba mieszkańców: około 700
• Położen
• Architek
• Konstrukc

Konstrukcja budynków jest jednak różna. Gwiazdy 3, 4, 5 i 7 są zamieszkane jedynie na 23 kondygnacjach, ponieważ na 1 piętrze znajdują się pomieszczenia przeznaczone na przychodnię (Gwiazda 7), przedszkole (Gwiazda 5 i 3), sklepy (poprzednio żłobek) i gabinet dentystyczny (Gwiazda 4). W tych budynkach mieszkańcy drugiego piętra posiadają obszerny taras. Dodatkową różnicą są nieco ciaśniejsze hole (lobby) w Gwiazdach 1, 2 i 3. Najprawdopodobniej wynika to z tego, że właścicielami tych trzech Gwiazd zamiast KSM była początkowo PKP (Gwiazda 1 i 2) oraz HGSM (Gwiazda 3). Tak więc część bloków ma 192 mieszkania, część 184. Mieszkania mają powierzchnię mieszkań od 54 do 62 metrów kwadratowych.

Natomiast parametry budynków przy ul. Uniwersyteckiej przedstawiają się następują

• Wysokość: ponad 40 metrów
• Liczba kondygnac
• Liczba mieszkańców: około 350
• Położen

Na osiedlu mieszka około 6 500 osób. Znajdują się na nim Szkoła Podstawowa nr 2 im. Jana III Sobieskiego oraz pawilon handlowy, i oba te budynki również mają kształt gwiazdy.

STS-2

STS-2 (ang. Space Transportation Struktura) – dalszy (spośród czterech) doświadczalnych lotów wahadłowca.

Załoga

1. Joe H. Engle (1) – dowódca (CDR)
2. Richard H. Truly (1) – pilot (PLT)

(liczba w nawiasie oznacza liczbę lotów odbytych przez każdego z astronautów)

Członkowie załogi misji (STS-4) byli załogą zapasową

1. Thomas K. Mattingly (1) – dowódca
2. Henry W. Hartsfield (0) – pilot

Przygotowania

1. OPF – 29 kwietnia 1981
2. VAB – 10 sierpnia 1981
3. Platforma startowa 39A – 31 sierpnia 1981

Opis misji

Columbia wystartowała 12 listopada 1981 roku ze stanowiska 39-A na przylądku Canaveral. Celem misji było sprawdzenie zachowania systemów wahadłowca podczas wprowadzenia na orbitę, lotu oraz lądowania. Planowana pięciodniowa misja została skrócona do dwóch po awarii ogniwa paliwowego. W kilka minut po starcie pojawiły się odchylenia od normy w pracy ogniwa paliwowego dostarczającego promowi energii, a załodze wody pitnej i użytkowej. Na szczęście pozostałe dwa działały prawidłowo. Z uwagi na rygorystyczne przepisy dotyczące bezpieczeństwa misję skrócono. Wahadłowiec powrócił do bazy przy pierwszej nadarzającej się okazji i wylądował w Bazie Edwards 14 listopada, po 2 dniach 6 godzinach i 13 minutach lotu okrążywszy 37 razy Ziemię.

Dwa razy przekładano termin startu. Za pierwszym razem 9 października gdy wylało się paliwo nalewane do zbiorników RCS. Zaś 4 listopada odkryto zwiększone ciśnienie oleju? (chyba tlenu) w dwóch z trzech ogniw paliwowych. Na koniec, w samym dniu startu wymieniono źle działającą jednostkę przekazywania danych.

Mimo problemów 90% zadań misji zostało zrealizowanych – m.in. po raz pierwszy przetestowano zbudowane przez Kanadę ramię wahadłowca RMS. W skład ładunku wszedł zamontowany na platformie pochodzącej ze Spacelaba zestaw urządzeń obserwacyjnych OSTA-1 (waga 2447 kg) do badania z orbity bogactw mineralnych, pogody, oceanu oraz środowiska. Drugim ładunkiem był użyty też w STS-1 zestaw czujników DFI – Development Flight Instrumentation, które na bieżąco rejestrowały naprężenia podczas wszystkich faz lotu.

Tylko w misjach STS-1 i STS-2 używano pokrytego ochronną powłoką FRL zbiornika zewnętrznego. Ze względu na koszty (waga FRL), w późniejszych lotach zrezygnowano z tej powłoki.

Plus Minus

Plus Minus – pakamera gospodarczy, nadawany na antenie TVP Info, w czwartek, o 21:15.

Atut Negatyw nadawany był na energicznie od chwili 2001 r. aż do września 2006 r. na antenie TVP 1. Jesienią 2006 r. autora i głównego prowadzącego program – Tadeusza Mosza, zastąpił Dariusz Łukawski, a magazyn przeniesiono do TVP3 (od października 2007 r. przekształconego w TVP Info). Od jesieni 2007 r. do jesieni 2008 r. TVP Info emitowało tylko „Plus Minus notowania” o godz. 17.15. Program prowadzili również Agata Konarska i Agnieszka Witkowicz. Od marca 2009 prowadzącym ponownie został Tadeusz Mosz obok Dariusza Łukawskiego. Program był nadawany od poniedziałku do piątku o godz. 19.35 na antenie TVP Info, do końca 2010 nadawany był od wtorku do piątku o 23:15. Program ten trwa w przybliżeniu 15 minut. Ponadto w niedziele o godz. 15.00 emitowany był program "Plus Minus – To mnie dziwi" komentujący absurdalne sytuacje z kraju i ze świata. Od 30 grudnia 2010 roku do 4 września 2013 roku program nie był emitowany, choć miał powrócić na antenę od 28 lutego 2011 roku o godz. 20.00. Plus Minus powrócił na antenę TVP Info we wrześniu 2013.

Treść programu

• Najnowsze wydarzenia gospodarcze z kraju i zagranicy.
• Sytuacja na giełdach, w bankach, funduszach inwestycyjnych i emerytalnych.
• Komentar
• Prognozy walutowe i giełdo
• "To mnie dziwi" – absurdy przedstawiane przez gości programu.
• W każdym programie goszczą ekonomiści, analitycy i niezależni eksperci.

Marcinków (województwo dolnośląskie)

Marcinków (niem. Martinsberg) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Bystrzyca Kłodzka.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.

Historia

Marcinków był dawną wsią gwarecką. W dokumentach z 1344 r. wymienia się ją pod nazwą Mertetindorf, a w 1465 r. jako Merbotindorf (czyli Nierobocin), co sugeruje, że była zwolniona od pańszczyzny. Wiadomo jednak, że już wtedy zaprzestano tu wydobycia srebra. W XV w. wytapiano tu także szkło.

W 1481 r. rodzina Gregor otrzymała z rąk Henryka Starszego Podiebradowicza teren wsi wraz z prawem do poszukiwania i wydobycia rud. W XVI w. znacznie wzrosło tu wydobycie galeny. We wsi w 1598 r. stanął kościół pw. św. Marcina, pełniący rolę kościoła cmentarnego. Rozwój gospodarczy przerwany jednak został przez wojnę trzydziestoletnią, która w 1623 r. zniszczyła także kościół. Ożywienie gospodarcze nastąpiło dopiero w XVIII w. wraz z przejęciem okolicznych ziem przez ród Wallisów. W 1701 r. odbudowano kościół.

Kolejną próbą wznowienia działalności górniczej było otwarcie w 1749 r. kopalni (Zum reichen Segen) a w 1755 r. huty (Friedrichs Silberhütte) przez spółkę kpt. von Zerbst i radcy podatkowego Menceliusa. Prace górnicze zeszły do głębokości 25 m. Przerwane zostały w roku 1784, po czym teren wsi został podzielony na trzy części własnościowe. Jeszcze jedną nieudaną próbę reaktywacji górnictwa podjęto w 1855 r.

Współczesność

Po 1945 r. Marcinków został zasiedlony przez niewielką grupę Polaków, jednak z biegiem lat pustoszał i popadał w ruinę. W latach 50. prowadzono tu prace poszukiwawcze rud uranu. Znaleziono niewielkie okruszcowania, których eksploatacja okazała się nieopłacalna na skalę przemysłową.

Obecnie wieś liczy zaledwie kilka zamieszkanych domów. Mimo bardzo dobrych walorów krajobrazowych wieś nie rozwija się, a działalność rolnicza prowadzona jest na znikomą skalę. Barokowy kościół został zrujnowany, a cenne elementy starej kamieniarki stają się łupem złodziei dzieł sztuki.

Turystyka

Przez wieś przechodzi żółty szlak turystyczny z Romanowa do przełęczy Puchaczówka. Ponad wsią wznosi się szczyt Skowroniej Góry z bardzo dobrą panoramą na całą wschodnią część ziemi kłodzkiej.

Izdebki (województwo podkarpackie)

Izdebki – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie brzozowskim, w gminie Nozdrzec, ponad potokiem Magierką dopływem Sanu.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Historia

Wieś założona na prawie niemieckim w I połowie XV wieku. W 1436, miejscowość składająca się z dwóch osad Izbica i Izdebka, wchodziła w skład dóbr dynowskich, których właścicielem była Małgorzata z Kmitów Mościcowa. W 1436 – Jan Goligyan w imieniu żony Małgorzaty wystąpił do sądu grodzkiego w Sanoku przeciw Mikołajowi Kmicie kasztelanowi przemyskiemu, który zajął gwałtem dobra ojczyste Małgorzaty Goligyan, przypadłe jej po bracie zm. Janie Kmicie i jego dzieciach z Raciborza, tj. zamek Sobień z wsiami doń należącymi Olszanica, Myczkowce, Rajskie i Izdebki oraz inne. Spór ten trwał do 1441, aż gdy doszło do ugody między Małgorzatą a jej stryjem Mikołajem Kmitą z Wiśnicza, kasztelanem przemyskim. Małgorzata była wtedy żoną Mościca z Wielkiego Koźmina. Odstąpiła Mikołajowi i jego synom zamek Sobień z wsiami do niego należącymi jak Huzele, Myczkowce, Uherce i Izdebki inne.

Nazwa wsi zmieniała się: w 1440 nazywa się Gysdbycza, Isdbycza, w 1460 – Iszdebky, a w 1468 – Hystepky, Istepka. W 1593 Katarzyna Wapowska z Maciejowskich – wdowa po Andrzeju Wapowskim właścicielu Dynowa wykupiła cerkiew i przeznaczyła na kościół. W 1593 założona została parafia rzymskokatolicka, a w 1601 wybudowano drewniany kościół, który przetrwał do 1919. W miejscu rozebranego drewnianego kościoła, wybudowano obecny murowany, neogotycki, kościół pw. Zwiastowania Najświętszej Panny Marii i św. św. Piotra i Pawła. Kościół został konsekrowany w 1931. Wyposażenie kościoła stanowi część urządzeń starego drewnianego kościoła, np. późnobarokowy, osiemnastowieczny ołtarz główny. Malowany na desce obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem w ołtarzu głównym przeniesiono z cerkwi greckokatolickiej. Obrazy w ołtarzach bocznych przeniesione z kościoła Kapucynów w Bliznem. Parafia należy do dekanatu Brzozów.

Zabytki

• neogotycki kościół z lat 1906-1931
• dwór Bukowskich, później Potockich, z drugiej połowy XIX wieku
• spichlerz dworski z przełomu XVII i XIX wieku w otoczeniu parku,

Osoby związane z Izdebkami

• Michał Fijałka – ur. w Izdebkach 5 października 1915, oficer AK, cichociemny, (ps. Kawa, Wieśniak, Sokół)
• Augustyn Baran – prozaik
• Jan Kazimierz Kamieniecki h. Pilawa (1785– po 1833) – pułk. napoleoński, adiutant ks. Józefa Poniatowskiego bohater bitwy pod Raszynem (przedostał się w pojedynkę przez linię frontu i dotarł do kwatery głównej Napoleona). Ostatnie lata życia spędził w Izdebkach. Na cmentarzu w Izdebkach znajduje się jego grób.

Dodatkowe informacje

1 czerwca 2008 w Izdebkach został wybudowany pierwszy w Polsce kompleks sportowy w ramach rządowego programu Orlik 2012. Znajduje się tutaj boisko do piłki nożnej ze sztuczną nawierzchnią, boisko do siatkówki i koszykówki, a także niewielkie zaplecze szatniowe.

Ludwig Tieck

Johann Ludwig Tieck (ur. 31 maja 1773 r. w Berlinie, zm. 28 kwietnia 1853 r. ibidem) – liryk, dramatopisarz, epik, nowelista, bajkopisarz, translator dodatkowo recenzent, jedność spośród najwybitniejszych przedstawicieli wczesnego romantyzmu w Niemczech. Był dodatkowo wydawcą a doradcą teatralnym w Berlinie a Dreźnie. Publikował podobnie jak poniżej pseudonimem Peter Lebrecht dodatkowo Gottlieb Farber. Harcerz romantyzmu w teatrze, po największej części na krzyż poświęcone jemu prace Friedricha Schlegla, teoretyka wczesnego romantyzmu, wywarł autorytet na całą tę epokę. W późniejszym okresie swojej twórczości zbliżył się aż do realizmu.

W 1797 r. Tieck wydał udramatyzowaną bajanie ludową Kot w butach: bajkę dla dzieci w 3 aktach, z intermedium, prologiem i epilogiem. Autor powołuje w Kocie w butach, jako pierwszy w historii na taką skalę, wątki autotematyczne, metateatralne. Tieck powołuje rzeczywistość w teatrze, która podlega od razu zniszczeniu. W świecie przedstawionym pomieszczono dwie strony aktu teatralnego- bohaterów sztuki, jej twórców (Poeta- autor) i odbiorców. Dzieło Tiecka to pierwszy dramat oparty na grze iluzji i antyiluzji, tworzenia i niszczenia, których akt staje w centrum uwagi razem z osobą twórcy i demaskatora zarazem. Poprzez parabazę, wykroczenie poza świat przedstawiony dzięki obecności chóru (nie bez powodu Tiecka nazywa się romantycznym Arystofanesem; chór spełniający podobną rolę jest obecny w pojedynku Ajschylosa z Eurypidesem w Żabach), autor zwraca się bezpośrednio do widowni, dokonuje deziluzji. W tej udramatyzowanej wersji baśń ludowa o Kocie w butach zostaje rozbudowana o wątek króla i księżniczki. Ludwig Tieck powołuje świat, pokazuje teatr i go komentuje. W wydanych w tym samym roku Fragmentach krytycznych Fryderyk Schlegel teoretyzuje o tym, co zrobił Tieck. Nazwał to zjawisko ironią romantyczną, a akt kreacji rzeczywistości i osobę kreatora, a nie samą rzeczywistość, ustawia w centrum nowej estetyki romantycznej.

Życie

Młodość, studia i pierwsze sukcesy

Ludwig Tieck urodził się 31 maja 1773, dorastał w Berlinie razem z młodszym rodzeństwem, bratem Friedrichem i siostrą Sophie. Od 1782 roku uczęszczał do gimnazjum w Berlinie (Friedrich-Werdersche Gymnasium), pod przewodnictwem Friedricha Gedika, gdzie nawiązał bliską znajomość z Wilhelmem Heinrichem Wackenroderem. Studiował historię, filologię, oraz starożytną i nowożytną literaturę w Halle (1792), Getyndze (1792/1793, 1793/1794), oraz w Erlangen (1793, tu razem z Wackenroderem). Właściwym celem studiów było uzyskanie wykształcenia potrzebnego do zostania wolnym pisarzem, już wtedy zajmował się on szczegółowo Szekspirem. W czasie studiów w Erlangen podejmował wraz z Wackenroderem wyprawy do Norymbergi, także w regiony Szwajcarii Frankońskiej, aż po Smreczany, jak również do barokowego zamku Weissenstein w Pommersfelden, przeżycia z tych wypraw uwieczniał później w jego znanych opisach podróżniczych.

Pierwsze prace poetyckie pisał w Berlinie, jeszcze zanim podjął studia. Przerwał je w 1794 i powrócił do Berlina (do 1799). Literatura rozrywkowa i literackie eksperymenty w duchu późnego oświecenia opublikował on w zbiorze Straussfedern (od 1795), jego sztuki pisane prozą były częściowo wynikiem wspólnych prac z jego siostrą Sophie.

Ukazały się jego pierwsze powieści i opowiadania takie j

Pod koniec roku 1797 Tieck spotkał po raz pierwszy Friedricha Schlegela. Po poślubieniu w 1798 roku w Hamburgu córki kaznodziei (Juliusa Alberti), przebywał on w latach 1799-1800 w Jenie, gdzie zawarł przyjacielskie stosunki z braćmi Schlegel, Novalisem, Brentano, Fichte i Schellingiem. Do wczesnego romantyzmu zaliczani byli w tym okresie także August i Friedrich Schlegel. Dla teorii rozwijanych przez Schlegela Tieck dostarczał literackich przykładów (i na odwrót). Poznał także Goethego i Schillera. W 1801 zamieszkał razem z Friedrichem von Schlegelem w Dreźnie. Miał swój udział w tworzeniu pism Wackenrodera.

W Cybince

W 1801 Tieck przeniósł się z jego rodziną do Cybinki, na wschód od Frankfurtu nad Odrą, na posiadłość jego starego znajomego Burgsdorffa, który to zaprosił pisarza. Ten mieszkał tam, z przerwami, aż do 1819 roku.

Przebywał on po części w Berlinie, po części na hrabiowskiej posiadłości w Cybince pod Frankfurtem, skąd powrócił po podróży do Włoch, która miała na celu studiowanie przechowywanych w Watykanie staroniemieckich rękopisów. W tym czasie pojawiły się ”Prinz Zerbino, oder die Reise nach dem guten Geschmack ”(1799), Franz Sternbalds Wanderungen (Berlin 1798),powieść wychwalająca staroniemiecką sztukę, przy której swój koncepcyjny wkład miał jego przyjaciel Wackenroder oraz Romantische Dichtungen (Jena 1799-1800, 2 tomy.) wraz z tragedią Leben und Tod der heil. Genoveva (Berlin 1820), jak również spisaną podług księgi ludowej komedią Kaiser Octavianus. W tych utworach autor otwarcie zwracał się w kierunku romantyzmu.

Poza tym opublikował on tłumaczenia Don Quijota Cervantesa oraz przekłady kilku przypisywanych Szekspirowi sztuk pt. Altenglisches Theater (1811), także opracowanie utworu Frauendienst Ulricha von Lichtensteina (1812), jak i wybór sztuk dramatycznych Rosenplüta, Hansa Sachsa, Ayrera, Gryphiusa oraz Lohensteina ("Deutsches Theater", Berlin 1817, 2 tomy). Wydał także zbiór wcześniejszych bajek i sztuk teatralnych pt. Phantasus, rozszerzony o nowe opowiadania oraz sztukę Fortunat, które ponownie wzbudziły zainteresowanie niemieckiej publiczności osobą Tiecka. I tak w rzeczy samej bajki i opowiadania takie jak Der getreue Eckart, die Elfen, Der Pokal, Jasnowłosy Eckbert (Der blonde Eckbert), dzięki swym formalnym zaletom utrzymywały przez długi okres ich poetycką rangę. Czas wojny w 1813 pisarz spędził w Pradze. Po nastaniu pokoju podróżował do Londynu i Paryża, głównie w celach służących sporządzeniu obszernego dzieła o Szekspirze, którego jednak nigdy nie ukończył.

W Dreźnie

1819-1841 Tieck mieszkał w Dreźnie. Pomimo przeciwieństwa, gdzie dystynkcja Tiecka stała naprzeciw trywialności drezdeńskiej beletrystyki, udało mu się głównie dzięki jego co wieczór organizowanym dramatycznym wykładom, które stały się znane w całych Niemczech, zebrać wokół siebie krąg ludzi, który całkowicie uznawał jego poglądy na sztukę.

Jako dramaturg teatru zyskał on zwłaszcza w 1820 roku znaczącą efektywność, która często była nadszarpywana przez intrygi i kłamstwa trywialnych opozycyjnych stronnictw. Jako pisarz posługiwał on się od czasu zamieszkania w Dreźnie prawie wyłącznie formą noweli. Ich cały zbiór (1852-54, 12 tomów) ukazywał jego wielki talent pisarski. Wydawał dzieła sztuki, w których prawdziwie literackie zadania rozwiązywał za pomocą czysto poetyckich środków, wieloma innymi utworami torował on natomiast drogę nowelistyce, w której epickie elementy całkiem się wycofują, a opowiadanie staje się tylko środkiem do przedstawienia konkretnych stanowisk oraz rezultatów edukacyjnych. Do najważniejszych dzieł z pierwszej kategorii zalicza się Die Gemalde, Die Reisenden, Der Alte vom Berge, Die Gesellschaft auf dem Lande, Die Verlobung, Musikalische Leiden und Freuden, Des Lebens Überfluß i inne.

Pośród dzieł historycznych w kategoriach trwałego znaczenia rozważane są takie pozycje jak Der griechische Kaiser, Der Tod des Dichters i przede wszystkim niedokończony utwór Aufruhr in den Cevennen. W jego wszystkich nowelach imponujący jest nie tylko prosty wdzięk opisu literackiego, ale także różnorodność żywych i typowych charakterów, czy też głębia poetyckiej idei. Także w prozaicznych nowelach Tieck pokazuje swoje mistrzostwo relacji literackiej. Jego ostatnie większe dzieło to Vittoria Accorombona (1840), powstałe pod wpływem francuskiego romantyzmu, pozostawiające jednak mimo szerokiej okazałości barw w większości niekorzystne wrażenie.

Także pozostała literacka aktywność Tiecka była inspirowana czasem spędzonym w Dreźnie. W 1826 roku przejął on wydanie i dokończenie zapoczątkowanego przez A. W. v. Schlegela tłumaczenia Szekspira, oraz wydał pozostałe pisma Heinricha von Kleista (Berlin, 1821), po których pojawiły się dzieła zebrane tego samego autora. Dzieła takie jak Die Insel Felsenburg Johanna Gottfrieda Schnabela (Wrocław 1827), zbiór pism Lenza czy też szekspirowskie dzieła zostały wzbogacone przedmowami oraz rozprawami o trwałym znaczeniu i wartości. Z dramatyczno-krytycznej działalności wynikło pojawienie się zbioru pt. Dramaturgischen Blatter.

W Berlinie

W 1841 roku król Fryderyk Wilhelm IV Pruski wezwał pisarza do Berlina, gdzie ten w wyniku złego stanu zdrowia oraz z powodu śmierci jego najbliższych osób, żył w osamotnieniu życiem wprawdzie zaszczytnym i beztroskim, ale w gruncie rzeczy zrezygnowanym i zmarł 28 kwietnia 1853 roku. Jego Pisma krytyczne pojawiły się w dwóch tomach w 1848 roku. Sprzeczna natura Tiecka może być wyjaśniana nie tylko przez niejednolitość jego wykształcenia, w którym wzajemnie zwalczały się osiemnastowieczny racjonalizm z mistycznym romantyzmem, ale także poprzez elementy improwizatorskie, oraz te zależne od przypadkowych momentów związanych z jego talentem, co rzadko kiedy prowadziło do wykształcenia się dowcipnych i pełnych życia projektów literackich.

Dzieła

Zbiory

• Schriften. Bd. 1-28. Berl
• Werke in vier Banden. Nach dem Text der Schriften von 1828-1854, unter Berücksichtigung der Erstdrucke, hrsg. sowie mit Nachw. u. Anm. vers. von Marianne Thalmann. Bd. 1-4. Münch
• Schriften. In 12 Banden. Hrsg. von Hans P. Balmes, Manfred Frank [u.a.] Frankfurt am Ma

• 1. Jugendwerke / Die Sommernacht / Schriften 1789-1793. Hrsg. von Achim Hölter, 1991 (= Bibliothek deutscher Klassiker. 64)
• 6. Phantasus. 1985 (= Bibliothek deutscher Klassiker. 2)
• 7. Gedichte. Hrsg. von Ruprecht Wimmer, 1995 (= Bibliothek deutscher Klassiker. 124)
• 11. Der junge Tischlermeister / Die Vogelscheuche / Das Alte Buch / Eigensinn und Laune / Schriften 1834-1836. Hrsg. von Uwe Schweikert, 1988 (= Bibliothek deutscher Klassiker. 35)
• 12. Vittoria Accorombona / Des Lebens Überfluss / Waldeinsamkeit / Schriften 1836-1852. Hrsg. von Uwe Schweikert, 1986 (= Bibliothek deutscher Klassiker. 13)

Pojedyncze wydania

• Abdallah. Eine Erzahlung. Berlin, Leipz
• Peter Lebrecht. Eine Geschichte ohne Abentheuerlichkeiten. 2 Bde. Berlin, Leipz
• Die beiden merkwürdigsten Tage aus Siegmunds Leben, 1796.
• William Lovell. 3 Bde. Berlin, Leipz
• Wilhelm Heinrich Wackenroder u. Ludwig Tie
• Die sieben Weiber des Blaubart. Eine wahre Familiengeschichte. Hrsg. von Gottlieb Farber [d.i. Ludwig Tieck]. Istanb
• Volksmahrchen. Hrsg. von Peter Leberecht [d.i. Ludwig Tieck]. 3 Bde. Berl
• Liebesgeschichte der schönen Magelone und des Grafen Peter von Provence, 1797
• Franz Sternbalds Wanderungen. Eine altdeutsche Geschichte. 2 Bde. Berl
• Romantische Dichtungen. 2 Bde. Je
• Prinz Zerbino, oder die Reise nach dem guten Geschmack, gewissermassen eine Fortsetzung des gestiefelten Katers. Ein Spiel in sechs Aufzügen. Je
• Wilhelm Heinrich Wackenrod
• Poetisches Journal. Hrsg. von Ludwig Tieck. Je
• Der Runenberg 1804
• Kaiser Octavianus. Ein Lustspiel in zwei Theilen. Je
• Liebeszauber 1811
• Phantasus. Eine Sammlung von Mahrchen, Erzahlungen, Schauspielem und Novellen. 3 Bde. Berl
• Gedichte. 3 Bde. Dresd
• Novellen. 7 Bde. Dresd
• Dramaturgische Blatter. 2 Bde. Bresl
• Dichterleben. Erster Theil. Novelle, 1825
• Der Aufruhr in den Cevennen. Eine Novelle in vier Abschnitten. Erster und zweiter Abschnitt. Berl
• Der Gelehrte. Novelle, 1827
• Gesammelte Novellen. Vermehrt und verbessert. 14 Bde. Bresl
• Der junge Tischlermeister. Novelle in sieben Abschnitten. 2 Bde. Berl
• Des Lebens Überfluß. Novelle, 1839
• Vittoria Accorombona. Ein Roman in fünf Büchern. 2 Bde. Bresl
• Kritische Schriften. 4 Bde. Leipz
• Gesammelte Novellen. Vollstandige auf’s Neue durchgesehene Ausgabe. 12 Bde. Berl
• Nachgelassene Schriften. Auswahl und Nachlese. Hrsg. von Rudolf Köpke. 2 Bde. Leipz
• Das Buch über Shakespeare. Handschriftliche Aufzeichnungen. Aus seinem Nachlass hrsg. von Henry Lüdeke. Halle a.S.: Niemeyer, 1920 (= Neudrucke deutscher Literaturwerke des 18. und 19. Jahrhunderts. 1).

Listy (wybór)

• Letters of Ludwig Tieck. Hitherto unpublished. 1792-1853. Collected and edited by Edwin H. Zeydel, Percy Matenko and Robert Herndon Fife. New Yo
• Letters to and from Ludwig Tieck and his circle. Unpublished letters from the period of German romanticism, including the unpublished correspondence of Sophie and Ludwig Tieck. Collected and edited by Percy Matenko, Edwin H. Zeydel, Bertha M. Masche. Chapel Hi
• Ludwig Tieck. Hrsg. von Uwe Schweikert. 3 Bde. Münch
• Ludwig Tieck und die Brüder Schlegel. Briefe. Auf d. Grundlage der von Henry Lüdeke besorgten Ed. neu hrsg. u. komm. von Edgar Lohner. Münch

Przekłady (Wybór)

• Cervantes, Don Quixote, 4 Bde., Berlin 1799-1801; Neudruck 1852/53.
• Dzieła Szekspira, wraz August Wilhelm Schlegel, Wolf von Baudissin i jego córką Dorothea Tie
• Altenglisches Theater, 2 Bde., Berlin 1811.

Tieck jako wydawca

• Minnelieder aus dem schwabischen Zeitalter, neu bearbeitet und herausgegeben von Ludewig Tieck, mit Kupfern Berlin 1803
• Novalis
• Maler Müller
• Heinrich von Kleist
• Jakob Michael Reinhold Le
• Karl Wilhelm Ferdinand Solger

Bibliografia

• Nikolaus Deli
• Rudolf Köp
• Fritz Brüggema
• Christian Gneu
• Manfred Fra
• Ralf Sta
• Rosemarie Hell
• Wulf Segebrecht (Hrsg.): Ludwig Tieck. Darmsta
• Johannes P. Ke
• Ernst Ribb
• Gisela Brinker-Gabl
• Klaus Günz
• Ingrid Kreuz
• Peter Wesoll
• Roger Paul
• Roger Paul
• Gerburg Garma
• Dwight A. Kle
• Thomas Ziegn
• Klaus R
• Horst Preisl
• Christoph Brec
• Burkhard Pösch
• Marek Zybu
• Wolfgang Ra
• Mara Nottelmann-Fe
• Christine Har
• Armin Gebhar
• Achim Hölt
• Alexandra Kertz-Welz
• Stefan Scher
• Christian Krepo

Rzepiennik Biskupi

W latach 1975-1998 teren zabudowany administracyjnie należała aż do województwa tarnowskiego.

Zabytki

Kościół pw. Św. Jana Chrzciciela

Kościół pw. Św. Jana Chrzciciela – Wybudowany w XVI w. Kościół jest jednonawowy, konstrukcji zrębowej, w większym stopniu kryty gontami (kolor czekoladowy), wieża-niska z podwieszoną izbicą konstrukcji słupowo-ramowej, nakryta hełmem. Wewnatrz świątynia nakryta jest stropami płaskimi, pod chórem znajdują się deski ze śladami polichromii (najprawdopodobniej pozostałości pierwotnego stropu) Wyposażenie kościoła głównie siedemnastowieczne chociaż znajdują się tam również starsze obiekty. Na uwagę zasługują: późnorenesansowe oraz późnobarokowe ołtarze, gotycko-renesansowy tryptyk z około XVI w. oraz krucyfiks ludowy z XVII w.

Kościół znajduje się na szlaku architektury drewnianej województwa małopolskiego.

Kościół pw. Wniebowzięcia NMP

Kościół pw. Wniebowzięcia NMP w Rzepienniku Biskupim – neogotycki, projektu Antoniego Stacherskiego zbudowany w latach 1856-1864. Kościół na planie krzyża łacińskiego, orientowany, bazylikowy z transeptem i prezbiterium zamkniętym trójbocznie. Od zachodu dwuwieżowa fasada z rozetą i kamiennymi posągami świętych Piotra i Pawła. Ściany wykonane z kamienia i czerwonej cegły, w które wpleciona jest inskrypcja erekcyjna z zendrówki.

Dwór szlachecki Szołajskich i Więckowskich

Dwór szlachecki z XVIw. przebudowany pod koniec XIXw. kiedy to piętrową wieżę obroną przebudowano w dworską rezydencję w stylu eklektycznym. Od XVIIIw. stanowił własność rodu Szołajskich h. Topór, a od początku XXw. Więckowskich h. Jastrzębiec. We wnętrzu zachowały sie gotyckie piwnice, wspaniała polichromia z początku XX w. autorstwa Jana Bulasa oraz secesyjne meble i obrazy. W obrębie posiadłości otoczonej resztkami dawnego parku znajdują się XIX-wieczne zabudowania folwarczne złożone ze stajni, stodoły i spichlerza. Obiekt wpisany do rejestru zabytków nr rej. A – 387 z 14.07.1971 r. oraz nr rej. A – 139a z 06.01.1978 r.

Inne

• Obok cmentarza parafialnego znajduje się cmentarz wojenny nr 114 z okresu I wojny światowej. Spoczywa na nim 19 Austriaków i 128 Rosjan, poległych w grudniu 1914 r i w kwietniu 1915 r. podczas operacji gorlickiej. Pomnik centralny stanowi wysoki betonowy obelisk projektu Jana Szczepkowskiego.

• W lesie Dąbry 11 sierpnia 1942 roku hitlerowcy rozstrzelali 364 Żydów z getta w Rzepienniku. W miejscu kaźni na betonowej płycie znajduje się pamiątkowa marmurowa tablica z napisami w języku polskim i hebrajskim.

• Na terenie wsi znajdują się również trzy pomniki przyrody: dąb, jesion oraz wiąz.

Pl